Luftfahrt - Niederlande: Bücher - Koninklijke Luchtmacht (bis 1945)

Kroniek van de Koninklijke Luchtmacht

Met de oprichting van de Luchtvaartafdeeling, als onderdeel van de Koninklijke Landmacht, wordt op 1 juli 1913 de kiem gelegd voor de Nederlandse militaire luchtvaart. De "aviatiek' staat dan nog in de kinderschoenen, maar al snel is het luchtwapen niet meer weg te denken uit het krijgsbedrijf. Binnen enkele decennia ontwikkelt de legervliegdienst zich van een bescheiden hulpwapen tot een modern zelfstandig krijgsmachtdeel.

Tegenwoordig geldt de Koninklijke Luchtmacht als een hoogtechnologische organisatie. Inmiddels is de introductie van een gevechtsvliegtuig van de zogenaamde vijfde generatie in volle gang: de F-35 Lightning II. Ook krijgt de luchtmacht onbemande vliegtuigen. En met de ontwikkeling van een luchtmachtsatelliet is zelfs de ruimte als operatiedomein in het vizier. De mens in de luchtmacht blijft echter onmisbaar.

De geschiedenis van de militaire luchtvaart is het verhaal van pioniers, van steeds weer nieuwe technologische innovaties, van een eigen cultuur en niet te vergeten van militaire operaties. De rijk geïllustreerde Kroniek van de Koninklijke Luchtmacht geeft - van dag tot dag - aan de hand van memorabele gebeurtenissen, zowel hoogtepunten als dieptepunten, een prikkelend en toegankelijk overzicht van de Nederlandse militaire luchtvaarthistorie.
De luchtmacht en haar voorgangers in Nederland en Nederlands-Indië komen daarbij in de volle breedte aan bod.

De interneringen van vliegtuigen tijdens De Groote Oorlog

Because the Netherlands was neutral during the First World War, the fierce battle that raged to the south of the country largely passed us by. Nevertheless, the Netherlands regularly had to deal with the battle in the air over Belgium and northwestern France.
As the air war was fought with an increasing number of aircraft and sometimes also airships, it happened more often that these ended up over the Netherlands. As soon as the aircraft landed on Dutch territory or in Dutch territorial waters, the government proceeded to internment of aircraft and crews. This meant that they could no longer participate in the war.

"De Interneringen van vliegtuigen tijdens De Groote Oorlog" is a clear account of this important period in Dutch aviation history. The book consists of 335 pages, enriched with many images.

Vliegvelden in oorlogstijd - Nederlandse vliegvelden tijdens bezetting en bevrijding 1940-1945

Na het grote succes van de eerste editie verschijnt nu een geactualiseerde heruitgave van deze integrale studie over Nederlandse oorlogsvliegvelden. Meer dan veertig vliegvelden komen aan bod met ruime aandacht voor de bouw, infrastructuur, logistiek, inzet van operationele eenheden en ondersteunende diensten op en rond de vliegvelden. Ook de luchtaanvallen op de vliegvelden komen aan de orde.

Het Nederlandse grondgebied speelde tijdens de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol in de luchtoorlog. Vanaf het begin van de Duitse bezetting richtte de Luftwaffe hier vele vliegvelden in om haar offensieve en defensieve taken te kunnen uitvoeren.
In het laatste oorlogsjaar benutten de geallieerde luchtstrijdkrachten nieuw aangelegde en op de Duitsers veroverde vliegvelden in Nederland om nazi-Duitsland te verslaan.

Duits Deelen - Van vliegbasis tot jeugdzorg

Lag het gehucht Deelen in de middeleeuwen al op een kruispunt van handelswegen, ook in de meer recente geschiedenis was Deelen een centrum, maar dan voor militair luchtverkeer. 'Fliegerhorst Deelen' werd in 1940, direct na de Duitse inval, aangelegd op de vliegroute van Engeland naar het Ruhrgebied. Weinig Nederlanders beseffen dat hier tussen 1940 en 1945 een hevige luchtoorlog tussen Engeland en Duitsland is uitgevochten.
Over die recente Duitse luchtvaartgeschiedenis is, in tegenstelling tot over de Slag om Arnhem met de landing van duizenden parachutisten, maar weinig gepubliceerd.

Deelen was de thuisbasis van de Duitse Nachtjagd onder commando van Wolfgang Falck. In Deelen kreeg deze toen 30-jarige officier en piloot de kans zijn ideeën over samenwerking van krijgsmachtonderdelen uit te werken en te testen. In de strategie van een moderne luchtoorlog bleek deze teambuilding voor piloten van levensbelang.

Dit boek gaat over het dagelijks leven van die jonge Duitse soldaten in de oorlogsjaren. Verhalen uit de eerste hand, maar ook van Arnhemmers die contacten hadden met deze bewoners van het vliegveld ten Noorden van hun stad. 'Fliegerhorst Deelen' met zijn 600 gebouwen is sinds kort een Rijksmonument. Het voormalige vluchtleidingscentrum, met 30 cm dikke muren en stalen luiken voor de ramen, is nu in gebruik als tijdelijke woon- en leefruimte van jongeren. Zullen zij later net als Wolfgang Falck zeggen: 'Deelen heeft een bijzonder plekje in mijn hart, hier is mijn leven veranderd.'?

Fokker schoolvliegtuigen en de militaire vliegopleiding 1913-1940

Toen Anthony Fokker in 1919 vanuit Duitsland naar Nederland kwam, nam hij zijn robuuste en betrouwbare vliegtuigen mee. De motoren hadden grote vermogens gekregen en de prestaties waren aanzienlijk verbeterd. De vliegtuigen waren wapens op zich geworden. De vliegtuig werden ontworpen voor een specifieke taak en konden ingezet worden als jachtvliegtuig, verkenner of bommenwerper.
Aan het eind van de oorlog werd het voor leerling-vliegers gevaarlijk, om met de grote vermogens en de enorme wendbaarheid van de moderne vliegtuigen onervaren de lucht in te gaan. Zo ontstond er vraag naar speciaal als lesvliegtuig ontworpen vliegtuigen. Aan het eind van de oorlog ontwierp Fokker de V.43: Fokkers eerste schoolvliegtuig.

Bij Fokker kon je voor elk soort vliegtuig terecht. Naast de D-serie jachtvliegtuigen werd een nieuwe C-serie verkenners, B-serie vliegboten, T-serie torpedo- en bommenwerpers opgezet. Op civiel gebied startte Fokker met de F-serie passagiersvliegtuigen.
Om potentiële klanten aan je te binden was het noodzakelijk om vliegers al vanaf het begin bekend te maken met je producten. Zo werd al direct na de oorlog de S-serie schoolvliegtuigen opgezet. Leerling-vliegers konden zo hun eerste lessen op de S-kisten doen en daarna overstappen op de C.I en de D.VII.

De LVA en de MLD waren de grote gebruikers van de Fokker S-kisten. In het buitenland sloegen de leskisten niet aan. Bij de MLD en de LVA kreeg een complete generatie vliegers de opleiding op de Fokker S.III en de S.IV. De toestellen werden intensief gebruikt. Ze maakten vele noodlandingen en vliegongelukken, en werden meestal weer geheel opnieuw opgebouwd.
Als vervanger werd na vijftien jaar (!) de Fokker S.9 voor beide opleidingen aangekocht. De laatste drie S.9's werden na de oorlog gebouwd. Het werden Fokkers laatste tweedekkers, die nog op de oude gemengde bouwwijze werden gebouwd.